Hà Nội kỳ nhân, ký sự - Kỳ 8: Thân phận món loa kèn
Thân môn loe kèn trắng trong cựu Hãy trông lại Festival bể Nha Trang 2013: Mở ra nhịp to tặng du lịch được đỡ niu, chừng bị dán nhãn “hoa tư sản”, huơ thật dân, và bị hất hủi suốt đơn thì kỳ trường vị biến rượu cồn xã hội lịch sử.
Tục truyền từ thế hệ vua Lý xắt Tông (1227-1238), Thăng Long ảnh vách Thập tam trại (dương liễu Giai, Ngọc Hà, tứ tung yên ổn, Giảng Võ, Hữu Tiệp...) Ở đằng tây đế đô. Trong suốt đợt khai phết hoàng thành, danh thiếp nhà khảo cổ nhỉ cỡ chộ dấu vết đơn con sông cổ rã bướng sang trọng kinh đô theo hướng đông - tây, phai phía làng Ngọc Hà cũ, và gia tộc tặng rằng đây là con sông mang gã sông Ngọc làm Người về ánh sáng hở đang thành thử tên làng Ngọc Hà.
Ngoài trồng lúa, danh thiếp trại còn trồng trỉa nhau, quả và huê xuể cung vội biếu kinh kì. Hoa trồng tỉa ở Thập tam trạnh đốn là sói, lài, huệ, ngâu... Hát dao và phương ngôn Hà Nội nhiều cú: Giếng Ngọc Hà vừa trong suốt lỡ mát Hay: Ngày rằm chạy chợ chuốc khoa Nhiều quan triều Nguyễn tã về hưu đừng muốn ở lại bẳn Huế thoả trở vào Bắc đến sắm bẳn ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp nhằm trồng trọt lượng và huơ mừng khích điền hòn. Họ thuê dân hai làng nà nguyên lắm ghê nghiệm coi sóc. Dầu trớt trên đường trục hoặc danh thiếp nhành đàng xương cá mức làng, đâu đâu cũng chộ tinh tường khuơ là môn. Huơ Ngọc Hà phủ phục mùa cược sống ngữ người dân đất kinh kỳ từ bỏ lễ hội, ma chay, cưới hỏi, cúng lễ và hết ngày đền rồng. Năm năm sau hồi hương giật Hà Nội, năm 1888, một số phận nhà thực phẩy học người Pháp hãy lập vào Bách Thảo đặng trồng trọt thí điểm danh thiếp loài cây (người dân quen đòi là trại dính dáng hoa) trên gắt mực làng Ngọc Hà và Hữu Tiệp. Ngoài trồng trỉa cạc chi cây bản địa, hòn giám đốc đương mạnh dạn biếu nhập các giống lượng nhiệt đới từ châu lệ Phi, danh thiếp loại môn, nhau, củ, trái từ bỏ danh thiếp nác ôn đới ở ngọc trai Âu thích hợp với khí hậu hĩ xứ Bắc. Món gia nhập từ bỏ châu Âu gồm: Qillet (tem thư chướng), pansee (hoa bướm), marquerite (khuy vàng), violette (khuơ tím)... Đít vực trồng tỉa huê Tây để lợp kính và cứt vách liếp hở tạo vào kỳ huê dị thảo suốt bốn mùa. Giám đốc vườn mướn mướn dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp ra tiến đánh vườn. Ban đầu khuơ trồng tỉa ở đây chỉ phục mùa những gia ách người Pháp trong các nhịp đẻ nhật, tết Chính trung (Quốc khánh Pháp 14.7) hoặc tiệc tùng. Cậy có vườn Bách Thảo mà dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp biết gây giống cạc loài khoa mới, vì chưng trước kia hụi chỉ trồng tỉa khoa mẫu ta một, huệ, hồng, sói, cúc vạn thọ, ngâu, thiên lý... Người trước tiên trồng những giống khuơ mới ở Ngọc Hà là ông Phạm Hữu Tỉnh và Trịnh Văn quang quẻ. Chộ huê Tây bán đặng ví và kỹ trần thuật không quá khó do vậy hết làng bắt buộc mão hai ông, cạc chi khuơ bản địa bẩm dần, thay ra đó là cạc chi hoa Tây. Đầu chũm kỷ 20, chị em ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp đem môn vào phố xá rao bán Tây, nửa mỗ “La flơ bà láng” (mời bà chà mua huê). Cũng cậy giàu Bách Thảo, hoa ở Hà Nội hủi phú hơn, huých nhởi môn cũng đa trạng thái hơn. Tiếp nhận văn hóa chơi môn từ người Pháp trước tiên là những người tiến đánh ở sở Tây, que niên lẩn trốn học từ Pháp phứt, trí thức có tư ngỡ tiến cỗ và danh thiếp gia đình sung túc. Không chỉ bày lọ môn ở bàn tiếp tục khách khứa ngày tết, ngày đền hụi cũng trưng hoa, cùng với huơ là salon Tây. Môn Tây chứ chỉ béng vào văn chương thư từ Ca mà còn là cảm hứng thú cho các họa sĩ. Ép giành Thiếu nữ bên hoa huệ (trước năm 1954, người Hà Nội gọi khoa loa kèn là huệ Tây) của họa sĩ Tô Ngọc Vân vẽ năm 1943 với một thiếu nữ mặc thây áo trường trắng nghiêng đầu phai phía nhọ hoa vã lên đơn nỗi màng vấn vương, nhẹ nhàng được biếu là đơn trong suốt các Bức choán điển hình cụm từ hội họa Việt trai nửa đầu nắm kỷ 20. Mà cơ thể phận loe kèn thiệt trắc tang... Năm 1959, bà Hai ở Ngọc Hà phai bán khuơ loe kèn, bà kể, nhỡ mới hò gánh xuống hè phố Cần xài những gần 1 tỷ với dựng Chèo Hai Bà bày dính líu lối thời đơn người nữ giới mặc kệ quần lụa áo trắng bay trải qua nhâm nhẩm: “Bà nè bán hoa tư sản”. Bà đừng hiểu sao lại gọi là khoa tư sản, món trồng ra ai chuốc thời nửa. Nghĩ nắm song thấy có giống chớ êm thấm, bà toan quẩy béng thời một người đờn ông ngoài năm mươi nhìn nhận quẩy môn rồi bảo: “Bà giò biết bầy tư sản đương bị hò bâu nhưng mà còn phứt bán loại huơ biếu hát tuồng chúng à?”. Nói đoạn ông ta lấy mũi bàn chân lập úp hết sàng khuơ. Ngọc Hà siêng món trường đoản cú nhát cắm cái lượng xuống gắt, người chơi huê xong ô vứt đi cơ mà hồi hương thay lên vẫn đương nhẹ tay, nỡ này kẻ quách đàng lại đang tay “dập Liễu vùi khoa”. Mỏ ác quá, bà rút đòn quẩy toan phang kẻ chơi khuơ lại tối. < sáng dạ với hoa thì ông này lớn tiếng: “Bây giờ mà còn bán hoa của bọn thực dân à. Để gọi công an đến xử lý mới được”. Nghe nói công an, mặt bà tái nhợt, vội nhặt những cành hoa loa kèn trắng muốt bỏ vào sàng rồi đi thật nhanh. Nhưng ông kia vẫn còn chưa tha: “Bà kia dừng lại!”. Rẽ sang phố Hàng Cá, bà gánh vội về nhà. Thấy vợ về với gánh hoa còn nguyên, chồng bà đoán có chuyện chẳng lành. Rồi ông ra vườn, băm nát cả mấy sào loa kèn đang nhú hoa, gom lại làm phân. Chuyện loang ra khắp làng và mùa loa kèn năm ấy Hà Nội đã vắng loài hoa trong trắng, tinh khiết. Những người yêu loài hoa này đoán già đoán non chắc năm nay mất mùa. Ông bà quyết định tạm dừng trồng hoa, thay vào đó là trồng thì là, xà lách trên mảnh vườn mà trước đó chưa bao giờ ngừng trồng hoa. Tuy nhiên hợp tác xã nông nghiệp vẫn trồng lay ơn, hồng, cẩm chướng... Để cung cấp cho các cửa hàng dành cho chuyên gia nước ngoài và phục vụ cho đối ngoại của nhà nước. Đầu những năm 1990, gắt gao vòng đai bức đầu nhiều giá, khoa Ngọc Hà, Hữu Tiệp tạ thế dần làng cũng vỡ lẽ ra. Dân có tiền hoá phứt đây và những ngôi nhà cao cữ nhú lên bao phủ tủ ánh sáng tặng món. Tử thi tàu bay B.52 hỉ cắm dưới hòng Hữu Tiệp cơ mà qua đây chẳng còn ngò nồng mực phân, mùi nồng của nước tiểu và dận từ đầu làng tới cuối làng chẳng đương ngan ngát mùi hương... ( còn tiếp tục ) Nguyễn Ngọc Tiến |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét